لعلم زبائن المكتب والجمهور الواسع، اعتبارًا من تشرين ثاني (نوفمبر) 2024، مُنح المهندس المعماري المُرخَص صلاحية إصدار رخص البناء، دون إمكانية رفض السلطات المحلية لهذه الصلاحية. (النص باللغة العربية يتبع)
"רפורמת הרישוי העצמי" שקידם מנהל התכנון, מאפשרת גם לאדריכלים מורשים להוציא היתרי בנייה – ולא רק לוועדות המקומיות לתכנון ובנייה. הרפורמה שתחילתה הייתה בשנת 2021, הפכה בחודש זה (נובמבר 2024) למחייבת.
מטרת הרפורמה ליצור מסלול רישוי נוסף למסלולי הרישוי הקיימים, לצורך ייעול ההליכים, כך שמשמעותו היא קיצור זמן הוצאת היתר בנייה באופן דרמטי לכ-6 חודשים, במקום 3 שנים בממוצע. זאת, מאחר שמתייתרים השלבים של קליטת הבקשה ובדיקתה מול הוועדות המקומיות לתכנון ולבנייה.
מאז הוספת התיקון ועד היום, ההליך היה וולנטירי, כך שהחוק אפשר לוועדה/ רשות מקומית לקבוע כי מתווה הרישוי העצמי לא יחול במרחב התכנון שלה או בחלק ממנו. אך החל מנובמבר 2024 המתווה הפך למחייב, כך שכלל הרשויות והוועדות המקומיות יהיו חייבות לקבל היתרים שאושרו על ידי אדריכלים מורשים.
יצוין כי אדריכל המורשה להיתר, הינו אדריכל הרשום ב"פנקס המורשים להיתר", שצריך לעמוד בתנאים מצטברים נוספים. המורשה להיתר מקבל את מרבית סמכויותיה של רשות הרישוי בשלבי הרישוי והביצוע, והוא יוכל להגיש בקשות להיתר בנוגע לבניין שלפחות 80% משטח הבניה בו מיועדים למגורים כולל שטחי שירות, בהתקיימות אחד משני האפשרויות שלהלן:
- בנין מגורים/ תוספת לבניין מגורים עד 2 קומות ועד 5 יחידות דיור.
- כל בניין מגורים שבסמכות מכון בקרה (מעל 2 קומות ו- 6 יח"ד, ועד גובה 29 מ').
יצוין כי ישנן סוגי בקשות שאינן במסכות מורשה להיתר כמו למשל בקשות שלא נתקבלה עבורן הסכמתם של כלל הבעלים, או בקשה שטעונה אישור של מוסד תכנון אחר שאינו רשות רישוי.
התיקונים הנ"ל מעוגנים בתיקון 134 לחוק התכנון והבניה, תשכ"ה-1965, פרק ה'4: רישוי באמצעות מורשה להיתר אשר נכנס לתוקף ב- 2021. וכן בתקנות תקנות התכנון והבניה (רישוי בניה), תשע"ו-2016, פרק י"ב1: הליך רישוי באמצעות מורשה להיתר.
להורדת תיקון לתקנות ניתן ללחוץ על הלינק שלהלן:
https://www.gov.il/BlobFolder/guide/auth_permit/he/Building_regulations_regulations_auth_permit.pdf
הסבר נוסף מפורט אודות ההליכים השונים, ניתן למצוא באתר מנהל התכנון:
https://www.gov.il/he/pages/auth_permit?chapterIndex=2
في عام 2021 بادرت ادارة التخطيط لإجراء تعديلات في مجال تراخيص البناء، وأضافت مسار "ترخيص ذاتي" يتيح للمهندسين المعماريين المرخصين اصدار تصاريح البناء مباشرة دون الحاجة لتقديم الطلب للجان التخطيط والبناء المحلية. هذا التعديل الذي دخل حيز التنفيذ عام 2022 كمسار اختياري، أصبح إلزاميا اعتبارا من تشرين الثاني (نوفمبر) 2024.
يهدف هذا الإصلاح إلى استحداث مسار ترخيص إضافي يعمل بالتوازي مع المسارات القائمة، وذلك لتحسين إجراءات استصدار تراخيص البناء وتقليص المدة الزمنية لإصدار رخصة البناء بشكل كبير، من ثلاث سنوات بالمعدل إلى نحو ستة أشهر.
منذ إضافة التعديل وحتى اليوم، كان تطبيق النظام اختياريًا، حيث أتاح القانون للجان التخطيط المحلية عدم تطبيق نظام الترخيص الذاتي في نطاق تخطيطها أو في جزء منه. غير أنّه اعتبارًا من تشرين الثاني (نوفمبر) 2024، أصبح الأمر إلزاميًا، مما يعني أن جميع السلطات واللجان المحلية مُلزمة بقبول التصاريح الصادرة عن المهندسين المعماريين المرخصين.
تجدر الإشارة إلى أنّ المهندس المعماري المرخص يجب ان يكون مهندس معماري مسجل في "سجل المرخصين بإصدار ترخيص"، وأن يستوفي شروطاً إضافية محددة. يحصل المرخص له بالتصريح على معظم صلاحيات سلطة الترخيص في مراحل الترخيص والتنفيذ، ويمكنه اصدار تراخيص بناء للمباني التي تكون 80% من مساحتها على الأقل مخصصة للسكن، وذلك في احدى الحالتين:
– في حالة مبنى سكني أو إضافة لمبنى سكني، لا يتجاوز طابقين ويضم حتى و5 وحدات سكنية.
– في حالة أي مبنى سكني يخضع لسلطة معهد الفحص (بناية مكونة من 3 طبقات او اكثر، 6 وحدات سكنية على الأقل، ولا يتعدى ارتفاعه 29 م.
من الجدير بالتنويه أن بعض أنواع الطلبات لا تقع ضمن صلاحياته، مثل الطلبات التي لم تحصل على موافقة جميع المالكين، أو تلك التي تتطلب موافقة هيئة تخطيط أخرى غير سلطة الترخيص.
التعديلات المذكورة تستند الى التعديل 134 لقانون التخطيط والبناء، 1965، الفصل هـ4: الترخيص من خلال المرخص له بالتصريح، وكذلك الى أنظمة التخطيط والبناء (ترخيص البناء)، 2016، الفصل 12أ: إجراء الترخيص من خلال المرخص له بالتصريح.
لتحميل الأنظمة الجديدة يمكنكم الضغط على الرابط أدناه:
https://www.gov.il/BlobFolder/guide/auth_permit/he/Building_regulations_regulations_auth_permit.pdf
شرح إضافي مفصّل حول الإجراءات المختلفة، يمكن ايجادها في موقع إدارة التخطيط: https://www.gov.il/he/pages/auth_permit?chapterIndex=2
